खोज

काठमाडौं  ३१ श्रावण– थापाथलीस्थित परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पतालले सञ्चालनमा आएको ६६ वर्ष पूरा गरेको छ। २०१६ सालमा कृष्ण जन्माष्टमीका दिन ४० शय्याबाट सुरु भएको यो अस्पताल हाल ४८९ शय्याको केन्द्रीय रिफरल अस्पतालका रूपमा परिचित छ। आज शनिबार अस्पतालले औपचारिक कार्यक्रमसहित ६६औं वार्षिकोत्सव मनाउँदैछ।

तत्कालीन समयमा परोपकार इन्द्र राज्य लक्ष्मी देवी प्रसूति गृह तथा शिशु कल्याण केन्द्रका नामबाट स्थापना भएको यो अस्पताल अहिले देशकै अग्रणी मातृ–शिशु स्वास्थ्य सेवा केन्द्रका रूपमा स्थापित छ। अस्पतालले विगतका वर्षहरूमा प्रसूति तथा स्त्रीरोगसम्बन्धी जाँच र उपचारसँगै आमा सुरक्षा कार्यक्रम, नवजात शिशु उपचार कार्यक्रम, पाठेघरको मुखको क्यान्सर रोकथाम, निःसन्तान सम्बन्धी सेवा, वृहत स्तनपान व्यवस्थापन केन्द्र, गर्भवती अवस्थाको मानसिक स्वास्थ्य सेवा र दुर्गम क्षेत्रका गर्भवती महिलाहरूको हवाई उद्धारजस्ता महत्वपूर्ण कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ।

वार्षिकोत्सवको पूर्वसन्ध्यामा हेल्थ सुचना संग कुराकानी गर्दै अस्पतालका निर्देशक डा. श्रीप्रसाद अधिकारीले पछिल्लो एक वर्षमा अस्पतालले पुर्‍याएका ११ प्रमुख उपलब्धिहरू सार्वजनिक गरेका छन्।

उनका अनुसार, सेवाग्राहीहरूको चापलाई व्यवस्थापन गर्न अनलाइन टिकटिङ प्रणाली, अतिरिक्त बिलिङ काउण्टर र सस्तो औषधि उपलब्ध गराउने फार्मेसी काउण्टर थप गरिएको छ। साथै, कुपण्डोलस्थित नयाँ भवनबाट गर्भपतन, परिवार नियोजन, प्याथोलोजी, रेडियोलोजी, फार्मेसी, आंशिक अब्स–गाइनो सेवा, तालिमहल र छात्रावास सञ्चालनमा ल्याइएको छ।

नेपालमै पहिलो पटक नवजात शिशुहरूको वंशाणुगत रोग पहिचानका लागि नियोनेटल स्क्रिनिङ सेवा सुरु गरिएको छ। हालसम्म करिब १,८०० भन्दा बढी शिशुको परीक्षण भइसकेको छ। यसले शिशु मृत्यु दर घटाउन योगदान पुर्‍याएको निर्देशक अधिकारी बताउँछन्।

त्यस्तै, गर्भवती र सुत्केरी महिलामा देखिने मानसिक समस्या समाधानका लागि छुट्टै मानसिक स्वास्थ्य ओपीडी सुरु गरिएको छ। शिशु उपचारमा चाप बढेपछि NICU सेवा १० बेड थप गरी २० बेडसम्म विस्तार गरिएको छ भने मेटर्नल तथा फेटल इको सेवा सुरु भएसँगै महिलाहरूले अन्यत्र धाउनुपर्ने अवस्था हटेको छ।

निःसन्तान सेवामा पनि अस्पतालले उल्लेखनीय प्रगति गरेको छ। कुपण्डोलस्थित IVF भवनबाट अत्याधुनिक प्रविधि प्रयोग गरी आईयूआई, आईभीएफ तथा आईसीएसआई सेवा सञ्चालन भएको छ। यसले उपचार सफलता दर बढाएको छ र अस्पताललाई आईयूआई तथा आईभीएफ सेवाको तालिम केन्द्रका रूपमा पनि स्थापित गरेको छ।

अस्पतालमा अब्स्ट्रेटिक्स फिस्टुला उपचार पनि २०८१ चैत्रदेखि स्वास्थ्य मन्त्रालय र UNFPA को सहयोगमा निःशुल्क उपलब्ध गराइएको छ। यसले उपचार खर्चका कारण बञ्चित हुने सेवाग्राहीलाई ठूलो राहत दिएको छ।

त्यस्तै, Verne Heart Worldwide को सहकार्यमा २०८२ बैशाखदेखि कुपण्डोलस्थित भवनमा अत्याधुनिक सिमुलेशन ल्याब सञ्चालनमा ल्याइएको छ। यसले स्वास्थ्यकर्मी तालिमलाई गुणस्तरीय बनाउने र सेवाग्राहीलाई हुने सम्भावित जोखिम घटाउने विश्वास लिइएको छ।

निक साइमन्स इन्स्टिच्युटको सहयोगमा चारवटा बर्थिङ सुट्स थप गरी मिडवाइफ सेवाको व्यवस्था गरिएको छ। यसले परिवारका सदस्यहरूको उपस्थितिमा सुरक्षित र सहज वातावरणमा प्रसूति सेवा लिन सकिने सुविधा उपलब्ध गराएको छ।

त्यस्तै, दिउँसो ३ देखि ६ बजेसम्म सञ्चालन हुँदै आएको विस्तारित अस्पताल सेवा (EHS) लाई बिहानको समयमा पनि विस्तार गरिएको छ। अब सेवाग्राहीहरूले बिहान ७:३० देखि ८:३० सम्म पनि उपचार पाउने भएका छन्।

निर्देशक अधिकारीका अनुसार, यी उपलब्धिहरूले अस्पतालको सेवा गुणस्तरीकरण, पहुँच विस्तार र सेवाग्राहीमैत्री प्रणाली विकासमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याएका छन्। उनका अनुसार, आगामी वर्षमा अस्पतालले थप सेवा विस्तार र आधुनिक प्रविधि प्रयोगमार्फत मातृ–शिशु स्वास्थ्य सुधारमा अझ ठूला उपलब्धि हासिल गर्ने लक्ष्य लिएको छ।